AST (SGOT) Testi
Kocaeli Sistem Laboratuvarlar Grubu

İnsan vücudunda bulunan en büyük organ karaciğerdir. Karaciğer ayrıca insan hayatının devamlılığı açısından en önemli organlarımızdan biridir.

• Enerji depolamak

• Karbonhidrat, protein, lipid metabolizması düzenlenmesi

•Albumin, pıhtılaşma faktörleri gibi protein ve enzimlerin sentezi

• İlaç ve kimyasal maddelerin filtrelenmesi

• Safra asitlerinin üretimi

• Aminoasit üretmek

• Vücut için fazla olan şekeri depolamak

• Protein ve yağların taşınması işlemi için gerekli olan lipoprotein üretimi

• Karaciğerdeki Kupffer hücreleri fagositoz ve antikor oluşumunda görev alır. Karaciğerimiz böylece vücudumuzun savunma sisteminde de rol oynar.

Karaciğerin hasarlanması ya da yukarıda bahsettiğimiz işlevlerini yerine getirmesine engel olan bir durum ortaya çıkması son derece ciddi hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.
AST Testinin Yapılış Amacı Nedir?

Alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST),karaciğerdeki hepatoselüler yani hücresel hasarın ölçülmesinde yardımcı olabilen biyokimyasal belirteçlerden bazılarıdır.

Karaciğerde hepatoselüler bir hasar olduğunda yıkılan hücrelerin içindeki AST ve ALT enzimleri dolaşıma sızarlar.

Karaciğerimizin sağlığının değerlendirmesi ve takibi, karaciğer ile ilgili hasarı saptamak için ya da  hasarın şiddetini ölçmek amacı ile kanda dolaşıma sızan bu AST enziminin seviyesi ölçülür.

Ancak karaciğer hastalıklarında klinik ve laboratuvar bulguları pek çok farklı parametreden dolayı her zaman örtüşmeyebilir.

Hastalığının şiddeti ve prognozu hakkında tek başına fikir verebilecek bir test yoktur. Hekiminiz klinik durumunuzu ve ilgili biyolojik tanı belirteçlerini bir arada değerlendirir.
AST Ölçümü Ne İçin İstenir?

• İlgili hastanın doktoru karaciğer kaynaklı bir hastalıktan veya karaciğerin işlevlerinin yerine getiremediğinden şüphelendiği zaman serumdaki AST seviyesini görmek isteyebilir.

• Ayrıca düzenli sağlık kontrollerinde de karaciğerde herhangi bir hasarın olup olmadığını görmek için de bu test istenebilir.

• İlaç tedavisi sürecinde de  AST oranları takip edilir, oranlarda artma olursa o ilaçların karaciğere zararı olabileceği görülür ve başka ilaçlar kullanılmaya başlanır.
Testin Yapılması İçin Gerekli Olan Numune Nedir?

AST testinin yapılabilmesi için hastadan küçük bir kan örneği alınmaktadır.
Test Yapılmadan Önce Herhangi Bir Hazırlığa Gerek Var Mıdır?

AST testi için numune alınmadan önce 24 saat alkol alınmaması gerekmektedir.
AST Seviyesi Neden Yükselir?

AST, Aspartat Aminotransferaz kelimesinin kısaltmasıdır ve biyokimyasal bir enzimdir.

Aspartat Aminotransferaz , AST karaciğer tarafından üretilen bir enzimdir ve karaciğer dışında iskelet kası, kalp kası, eritrositler ,böbrek, beyin, pankreas, akciğer gibi bazı diğer organ dokularında da bulunabilir.

Karaciğerde hepatoselüler yani hücresel bir hasar olduğunda AST ve ALT enzimleri dolaşıma sızarlar.

AST enziminin kanda yükselmesine karaciğer hücrelerinin zarar görmesine neden olan birçok hastalık sebebiyet verebilir.

Bununla birlikte kanda AST yükselmesine sadece karaciğerde oluşan problemler neden olmaz. Vücudun diğer kısımlarını etkileyen hastalıklarda AST yükselişinin nedeni olabilir.
AST nin yükselmesine sebep olan başlıca sebepler:

• Akut ve kronik hepatitler

• Karaciğer yağlanması

• Karaciğerde ani gelişen kan dolaşımı bozukluğu

• Safra yolu sorunları

• Enfeksiyon hastalıkları

• Metabolik hastalıklar

• Sistemik hastalıklar

• Toksik nedenler

• Malign hastalıklar, karaciğer tümörü

• Kalp krizi
AST’ nin Yükselmesi Ne Demektir?

Klinik biyokimyada yaygın olarak kullanılan bu testin yani AST seviyesinin değerlendirilmesi belirli bir bilgi birikimi ve deneyimi gerektirir.

Karaciğer Hasarının şiddeti ve prognozu hakkında tek başına fikir verebilecek bir test yoktur. Hekiminiz klinik durumunuzu ve ilgili biyolojik tanı belirteçlerini bir arada değerlendirir.

Karaciğer ile ilgili hastalıkların tanısını koymak ve hasarı incelemek için kullanılan testlerden biri olan AST testi, genellikle ALT yani Alanin Aminotransferaz testi ile birlikte istenir. ALT’ de AST gibi bir enzimdir. Bazı durumlarda bu iki testin oranı (AST/ALT oranı yada  ALT/AST oranı) değerlendirmeye alınır ve böylece bir sonuca varılmaya çalışılır.

AST, ALT, GGT, alkalen fosfataz, total protein, bilirubin gibi karaciğer fonksiyonları ile bağlantılı testlerin sonuçları karşılaştırılır ve böylece karaciğer hastalığının türü ve şiddeti tespit edilmeye çalışılır.

AST seviyesi değerlendirilirken dikkat edilmesi gereken en önemli konu, AST düzeyinin normal olmasının karaciğer hastalığı bulunmadığı anlamına gelmeyeceğidir.
AST Yüksekse Ne Olur?

AST, kanda normalden çok yüksek düzeylerde bulunuyorsa bu bir virüs enfeksiyonuna işaret olabilir. Bu virüs genellikle hepatit virüsü olmaktadır.

Yine çeşitli şekillerde karaciğeri etkileyen durumlarda AST’nin kandaki değeri belirgin oranlarda artmaktadır.

Hepatit, siroz, karaciğer kanseri ve safra kanalları ile ilgili sıkıntılarda AST oranında artışlar olmaktadır. Bu durumlarda doktorunuz takip amaçlı olarak, düzenli ve sık aralıklarla AST testi istemektedir.
Hangi durumlarda teste ihtiyaç duyulur?

Karaciğer ile ilgili olabilecek şikayetler üzerine bu test istenir. Bu şikayetler şunlar olabilir:

• Karında ağrı, şişlik, bulantı ve kusma.

• İştahsızlık, halsizlik.

• Sarılık.

• Kaşıntı.

• İdrarın koyu renkli olması.

• Dışkının açık renkli olması.

Alkol tüketiminin fazla olduğu, hepatit virüsünden etkilenen, aile hikayesinde karaciğer hastalığı olan, karaciğeri etkileyebilecek ilaç kullanan kişilerden AST testi istenebilir.

Karaciğer hastalığının tedavi sürecinde, sürecin gözlenmesi için AST testi istenir.
Bilinmesi gerekli olan diğer durumlar:

AST düzeyleri hamilelik dönemlerinde genellikle normalden daha düşük düzeydedir.

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi AST yoğunlukla karaciğer tarafından üretilen bir enzim olmasına rağmen  karaciğer dışında iskelet kası, kalp kası, eritrositlerde eser miktarda da böbrek, beyin, pankreas, akciğer gibi bazı diğer organ dokularında da bulunabilir.

Bu özelliğinden dolayı farklı doku harabiyetlerinde de değişik oranlarda yükseliş gözlenebilir. Bunu klinik tablonuzla birlikte ancak doktorunuz değerlendirebilir.

Uygulama alanının kas olduğu aşılar veya zorlu fiziksel egzersizler AST oranını arttırabilir.

Kullanılan bazı ilaçlar ve doğal ürünler karaciğerleri ve kasları etkilemekte ve bu durum da AST düzeyini yükseltebilmektedir.