Eritrosit (RBC) Testi
RBC yani eritrosit, vücutta oksijen ve karbondioksit alışverişinden sorumlu kan hücreleridir. Yani, dokular ile akciğer arasındaki oksijen döngüsünü tüm vücut boyunca sağlarlar.
Solunumla beraber alınan hava eritrositler yardımıyla akciğere, akciğerlerden de tüm doku ve organlara yine eritrositler ile iletilir. Bu nedenle eritrositlerin görevi hayati önem taşır.
Dolayısıyla eritrositler, olması gerekenden farklı bir değer aldığında beraberinde ciddi bir patolojiye de işaret ediyor olabilir. Tam kan sayımı testinde eritrosit değerlerinde meydana gelen sapmalar tespit edilir.
RBC Normal Değerleri Nedir?
RBC değerleri, yaştan yaşa ve cinsiyete göre farklılık gösterebilir. Her yaş grubunun stabil değeri normal değildir.
Prematüre/Yenidoğanda: 4.8-7.2 milyon
Çocuklarda: 4.6-4.8 milyon
Yetişkin Kadınlarda: 4.0-5.2 milyon
Yetişkin Erkeklerde: 4.35-5.65 milyon arası değerler normal kabul edilmektedir.
Bu değerlerde laboratuvar koşullarına bağlı olarak ufak sapmalar söz konusu olabilir. Hatta laboratuvar da kullanılan cihaz ve kitlere göre de normal değerler değişebilir. Test sonucunuzu gösteren raporda bu değerler ayrıntılı olarak bulunmalıdır.
Ancak belirgin bir düşüş ya da yükseliş olduğunda mutlaka incelenmelidir.
RBC ( Eritrosit sayısı) Yüksekliği Nedir?
Eritrosit sayısının normalden yüksek olması oksijen kaynağınızı sınırlayan bir durumdan veya kırmızı kan hücresi üretimini doğrudan artıran bir durumdan kaynaklanacağı gibi günlük yaşam rutininde uygulanan alışkanlıklardaki yanlışlıklar da gelebilir.
Eritrosit (RBC) Yüksekliğine Neler Sebep Olur?
Düşük oksijen seviyeleriyle sonuçlanan herhangi bir durumda vücudunuz bu eksikliği telafi etmek için kırmızı kan hücresi üretimini artırabilir, örneğin;
Kalp damar hastalıkları: Kalp, kan pompalamakla sorumludur. Kanda en önemli belirteç eritrosittir. Dolayısıyla eritrositlerde belirgin bir yükseklik söz konusu olduğunda kalp damar hastalıklarında şüphelenilebilir. Daha kesin bir sonuç için kardiyolojinin isteyeceği özel testler güvenlidir.
Akciğer hastalıkları: Eritrositler, akciğerlerle birlikte gaz alışverişinde görev yaptıkları için eritrositlerdeki yükseliş akla akciğer hastalıklarını da getirmektedir.
Böbrek hastalıkları: Böbrek hastalıkları, eritrosit değerlerini yükseltebilir. Ancak böbrek hastalıklarının teşhisinde idrar testi daha güvenli bir sonuç vermektedir. Nefroloji alanında yapılacak özel tetkikler ile böbrek hastalıklarının kesin tanısı konur.
Kemik iliği hastalıkları: Eritrositler, kemik iliğinde üretilir. Dolayısıyla eritrositlerde bir yükseliş olduğunda kemik iliği hastalıklarının habercisi olabileceği düşünülür.
Bu hastalıkların yanı sıra günlük yaşamda edinilen alışkanlıklar da eritrosit sayılarındaki yükselmelere yol açabilir. Örneğin, dehidrasyon(vücudun aşırı susuz kalması), sigara kullanımı, kortizollü ilaç tedavisi, yüksek basınçlı yerlerde bulunma, ağır egzersizler gibi bazı rutinler eritrosit sayılarının yükselmesine yol açabilir.
RBC Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Eritrositler yükseldiği zaman vücutta bunun sinyallerini verir.
√ Eklem ve göğüs ağrıları
√ Kas ağrıları
√ Baş ağrısı ve baş dönmesi
√ Kulak çınlaması
√ Kaşıntı
√ Bulanık görme
√ Uyku bozuklukları
√ Yüksek tansiyon gibi semptomlar, eritrosit yüksekliğini gösterebilir.
Yüksek Eritrosit Nasıl Düşürülür?
RBC değeriniz, yüksek çıktığında öncelikli yapılması gereken nedene ulaşarak, nedene yönelik tedavi uygulamak olacaktır.
Eğer ki patolojik bir durum yoksa ve eritrosit değeriniz günlük rutinlerinize bağlı olarak yüksekse beslenmenize dikkat etmeniz önerilir. Özellikle demir içeren besinleri fazla tüketmemek, sizin için iyi olacaktır. Ayrıca bol su içerek vücudu susuz bırakmamak da önemlidir.
Sağlığınız elveriyorsa kan bağışında bulunmanız da eritrosit değerlerinizi normal seviyeye indirir.
RBC (Eritrosit) Düşüklüğü Nedir?
Eritrosit sayısının normalden az olmasına eritrosit düşüklüğü denir.
Eritrosit düşüklüğü söz konusu olduğunda akla direkt anemi gelir. Anemi, kansızlıktır. RBC düşüklüğü genelde eritrosit üretimi, zedelenmesi ya da yıkılmasıyla ilgili olduğundan bu durumda anemiden şüphelenilir. Anemi, farklı türlerde vücutta boy gösterebilir. Pernisiyöz anemi, megolablastik anemi, akdeniz anemisi gibi çeşitleri vardır.
Eritrosit (RBC) Düşüklüğüne Neler Sebep Olur?
Anemi çeşitleri: Demir eksikliği anemisi, aplastik anemi ve diğer anemi türleri RBC düşüklüğüne yol açar.
Lösemi: Kan kanseri olarak tanınan bu hastalık eritrosit değerlerini hızla düşürür. Ciddi bir kanser türüdür.
Epilepsi: Sara hastalığı olarak da bilinen epilepsi, nörolojik bir hastalıktır. Beyinde meydana gelen bir hasar sonucu ortaya çıkar. Epilepsi nöbetleri, RBC değerini düşürür.
Tiroid bozuklukları: Tiroidin az salgılanması (hipotiroidizm) ya da çok salgılanması (hipertiroidizm) RBC değerini düşürecektir.
Multipl myelom: Beyaz kan hücrelerinde meydana gelen bir kanser türü olan myeloma, RBC değerine de etki ederek düşürür.
Tüm bunlara ek olarak; mineral ve vitamin eksiklikleri( Demir, B12, B6, bakır, folat) , gebelik, kan transfüzyonu, yetersiz beslenme, kemoterapötik kullanımı da RBC değerini düşürür.
RBC Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?
Eritrosit değerleri düştüğü zaman vücutta çeşitli semptomlar görülür.
√ Halsizlik ve çabuk yorulma
√ Şiddetli göğüs ağrıları
√ Soluk cilt ve benizde sararma
√ Gerginlik, sinirlilik ve huzursuzluk
√ Uyku problemleri
√ Düzensiz kalp atışları ve
√Enerji kaybı gibi belirtiler düşük RBC değerini gösteriyor olabilir.
Düşük Eritrosit Nasıl Yükseltilir?
Eritrosit değeriniz düşük çıktıysa öncelikle kan yapıcı dediğimiz besinleri bolca tüketmelisiniz. Demir, B12, bakır gibi vitamin ve mineralleri yeterli miktarda tükettiğinize emin olmalısınız. Kırmızı et, ıspanak, yeşil yapraklı sebzeler, bakliyat, yumurta, kuru erik, kuru üzüm gibi gıdalar kan yapıcı besinlerdir. Fındık, süt ve süt ürünleri, karpuz, greyfurt gibi mineral açısından zengin gıdaları da tüketmeye özen göstermelisiniz.
Sıkça Sorular Sorular
İdrarda/gaitada kan görülmesi ne demektir?
İdrara ya da gaitaya kan karıştığı zaman, idrar ve gaita testlerinde RBC görülür. İdrarda kan görülmesi tıbben hematüri olarak isimlendirilir. Bu durumda akla; idrar yolu iltihabı, idrar yollarında taş varlığı, böbreğin zarar görmesi gibi durumlar gelir. Genelde ciddi bir problem olmamakla birlikte yine de incelenmesi önemlidir.
Gaitada kan görülmesi ise idrarda olduğu gibi sakin karşılanmaz ve endişelenecek bir durum olarak nitelendirilir. Bağırsak ve mide rahatsızlıklarına işaret ederken bakteri ve parazit varlığını akla getirir. Midede ya da bağırsakta kanama olduğunda gaitada kan görülür. Bu nedenle uzmanlar tarafından incelenmek istenebilir. Bu durumda kolonoskopi, endoskopi gibi cerrahi tanı işlemleri uygulanabilir.
Hamileyim, eritrosit değerim düşük çıktı normal midir?
Gebe kadınlarda fetüs, annenin besinlerinden beslendiği için vücudun kan hücrelerinin değerlerinde bir düşüş meydana gelebilir. Aynı şekilde eritrosit düşüklüğü gebe kadınlarda normal sayılır. Ancak aşırı düşüklük söz konusu olduğunda uzmanlar araştırmak isteyebilir.
RBC değeri nasıl ölçülür?
RBC değeri, tam kan testinde var olan bir parametredir. Dolayısıyla hemogram testi yaptırdığınızda RBC değerinizi öğrenebilirsiniz. Hemogram testinin normal kan vermekten herhangi bir farkı yoktur.