Hepatit A Testi
Karaciğerde iltihaplanmaya yol açan hepatit A virüsü (HAV), kişiler arası temasla ya da virüs bulaşmış su veya besinlerin alınmasıyla bulaşır. Virüs öncelikle dışkı ve ağız yolu ile bulaşır. Daha önce Hepatit A geçirmeyen yada aşılanmayan her birey bu hastalığa yakalanabilir.
Hepatit A hastaları hastalık belirtileri görülmeden önceki iki hafta ve iyileştikten sonraki bir hafta
içinde hastalığı bulaştırabilirler.
Bu nedenle temizlikte temiz su kaynaklarını kullanmak ve gıdaları bol temiz su ile yıkamak önemlidir. İnsandan insana bulaşan hepatit A virüsü hayvanlar aracılığıyla bulaş göstermez. Hepatit A, kronik enfeksiyona yol açmaz fakat karaciğer hastalıklarıyla karakterize olduğundan karaciğer yetmezliğine neden olabilir.
Hepatit A Belirtileri Nelerdir?
İnkübasyon dönemi olarak adlandırdığımız evrede hepatit A virüsünün ortaya çıkması 2-6 hafta arası değişim gösterir. Çocuklarda belirtiler hemen görülmez bu nedenle çocuklar hastalığı daha çabuk bulaştırabilir. Yetişkin bireylerde semptomlar daha net görülmektedir. Semptomlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Genel olarak hepatit A belirtileri;
Karın ağrısı
Diyare (ishal)
Sebepsiz kilo kaybı
Açık dışkı rengi ve dışkıda çamurlaşma
Ateş
Sarılık( gözlerde ve tende)
Bitkinlik ve halsizlik şeklinde sıralanabilir.
Hepatit A Risk Faktörleri Nelerdir ve Kimler Risk Altındadır?
Hepatit A tüm dünyada yaygın ve dünya çapında bir problemdir. Hepatit A, özellikle kötü sağlık koşullarının olduğu ve aşırı kalabalık ortamlarda yaşayan kişiler arasında görülür. Buna rağmen HAV sebebiyle oluşan salgınlar her yerde oluşabilir.
Hastalığın yoğun seyrettiği bölgelere seyahat ve bu bölgelerde bulunmak risk faktörleri arasındadır.
Sağlık çalışanları, askerler, kreş/yuva çocukları, aşısız bireyler, hijyenine dikkat etmeyen bireyler, 50 yaş üstü bireyler, uyarıcı madde kullananlar, pıhtılaşma bozukluğu hastaları, dışkı ile çalışma yapan laboratuvar çalışanları, organ donörleri ve nakil yapılacak hastalar ile HIV ve AIDS hastaları daha büyük risk altındadır. Kanalizasyon çalışanları, inşaat çalışanları, bakımevi çalışanları, cezaevi çalışanları da risk grubu arasındadır.
Hepatit A Bulaş Yolları Nelerdir?
Hepatit A virüsünün en büyük bulaş nedeni hijyene ve steriliteye dikkat etmemektir. Enfekte hastalarla temas sonucu bulaş gösterir. Su, gıda ve eşya gibi şeylerle bulaşabilir. Net olmamakla birlikte kan yoluyla da bulaşabildiği düşünülmektir. Maternal enfekte söz konusu olduğunda plasenta yoluyla anne karnındaki bebeğe de bulaşabilir. El dezenfektanına yeterli özeni göstermemekte hepatit A bulaşına yol açmaktadır.
Hepatit A Testi Nedir? Nasıl Yapılır?
ANTİ- HAV IgM ve ANTİ- HAV IgG Testi Nedir?
Hepatit A klinik bulgularında fizik muayene hastalık hakkında fikir verirken kesin tanı kan testi ile konmaktadır. Kandaki Anti-HAV IgM antikor değerlerine bakılarak hepatit A teşhisi konulmaktadır.
Test Sonuçları Nasıl Değerlendirilebilir?
√ Anti -HAV IgM pozitif olması, Akut HAV (Hepatit A virüsü) enfeksiyonu işaretidir.
HAV’ye özgü IgM antikor seviyesi, enfeksiyondan 4 hafta sonra kanda ölçülebilir seviyeye gelir, özellikle yaklaşık 2 ay boyunca yüksek seviyelerde devam eder ve başlangıçtan itibaren 6 ay boyunca da ölçülebilir seviyede kalır. Enfeksiyondan 12 ay sonra nadiren devam ederler.
√ Anti -HAV IgM negatif olması, akut bir Hepatit A enfeksiyonu olmadığı anlamına gelmektedir.
√ Anti -HAV IgG pozitif ise, geçirilmiş HAV bağışıklığı yada aşılanmış birey,
Serumdaki HAV’a özgü IgG antikoru (anti-HAV IgG) seviyesi virüs temizlendikten sonra hızla yükselir ve uzun yıllar serumda ölçülür düzeyde kalır.
√ Total HAV antikorları negatif ise Hepatit A enfeksiyonu yok ancak aşı yapılabilir.
Anti -HAV IgM ve IgG Testi İçin Hangi Numune Kullanılır?
Küçük bir miktar kan numunesi kullanılır.
Hepatit A Tedavi Ve Korunma Yolları Nelerdir?
Hepatit A hastalığı için en önemli korunma yolu aşıdır. Ömür boyu koruma sağlar. Diğer korunma yöntemleri olarak;
Hastalığın yoğun olduğu bölgelere seyahat öncesi aşı yaptırmak
Yemek hazırlama ve yeme süreci öncesi/sonrası elleri bol su ile yıkamak
Temiz su tüketmek
Salata ve sebzeleri iyi yıkamak, gerekirse sirkeli suda bekletmek
Bebeğin altını değiştirirken önce ve sonra elleri yıkamak
Az pişmiş et ve çiğ ürünleri tüketmemek
Sayılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Hepatit A aşısı yan etkisi var mıdır?
Hepatit A aşısının bilinen herhangi bir yan etkisi yoktur. Ancak aşı bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve hassasiyet olabilir.
Hepatit A geçirdim, ömür boyu bağışıklık kazanmış olur muyum?
Evet. Ömürde bir kere Hepatit A geçirmek, yaşam süresince bu virüse karşı bağışıklık kazandığınızı gösterir.
Hepatit A tedavi sürecinde yapmam gereken bir şey var mı?
Genelde hastalara ev istirahati uygun görülmekte ve belirli aralıklarla takip verilmektedir. Bol sıvı tüketmek, alkolden kesinlikle uzak durmak gerekir. Sağlıklı bireylerle temasa dikkat etmek bulaş riski açısından önemlidir. Hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.