LDL Kolesterol Testi
Toplumda “kötü kolesterol” olarak tanınan LDL, yapısında düşük oranda trigliserit ile yüksek oranda kolesterol içeren taşıyıcı proteinli moleküllerdir. Temel işlevi dokuların kullanacağı kolesterolü kan ile dokulara taşımaktır. LDL, yüksek yoğunluklu lipoproteindir.
Her ne kadar kötü kolesterol denilse de vücudumuzdaki görevi önemlidir. Dokulardaki yağ miktarını arttırdığı için “kötü” olarak nitelendirilir.
LDL Kolesterol Yükselirse Ne Olur?
Her şeyin olduğu gibi LDL kolesterolün de fazlası zarardır. Eğer LDL kolesterol sağlıklı değerleri geçerse kalp ve damar hastalıkları riski ciddi derecede artış gösterir.
Bunun yanında ateroskleroz dediğimiz damar duvarlarının yağlanıp plaklar oluşturması olayı ile damarların esnekliklerini kaybetmesi hatta tıkanması görülebilir. Aynı zamanda aterosklerotik plaklardan kopabilecek olan parçalar ile kalp ve hatta beyin damarlarının tıkanması ile felç, kalp krizi gibi ani ancak ölümcül sonuçlar gözlenebilir.
Ciddi komplikasyonların görülmemesi için kan kolseterol seviyesi sağlıklı aralıklarda tutulmalıdır.
LDL Kolesterol Sağlıklı Değerleri Nedir?
Türk Kardiyoloji Derneğinin yayımladığı kılavuza göre LDL kolestrerol laboratuvar değerlerinin yorumlanması aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
Değerlendirme LDL Kolesterol (mg/dl)
Optimal <100
Normal 100-129
Sınırda yüksek 139-159
Yüksek 160-189
Çok yüksek >190
Tabloda da belirtildiği gibi bir kişiye sağlıklı diyebilmemiz için kan LDL kolesterol miktarının 130 mg/dl seviyesinin altında olması gerekmektedir. Kanda LDL miktarı arttıkça kalp hastalığı riski de aynı oranda artmaktadır.
Bu değerlerin yanında eğer kişinin başka faktörlere bağlı olarak kalp damar hastalığı riski yüksekse kan LDL kolesterol seviyesinin 100 mg/dl altında olması hedeflenir.
LDL Kolesterol Neden Yükselir?
Kolesterol değerleri yediğimiz yiyeceklerle çok bağlantılıdır. Sağlıksız beslenme LDL kolesterol değerlerini yükseltebilir. Fazla miktarda yağlı besinler tüketmek, hazır ve işlenmiş gıdalarla beslenmek, sık kırmızı et yemek LDL kolesterolü yükseltebilen davranışlardır.
Bunların yanında genetik olan hiperlipidemi hastalığına sahip kişilerde de kolesterol seviyeleri yükselebilir. LDL kolesterol yüksekliği bazı karaciğer ve pankreas hastalıklarının da bir belirteci olabilir. Laboratuvar değerleri doktorunuz tarafından klinik öykünüze göre değerlendirilmelidir.
LDL Kolesterol Nasıl Düşürülür?
Eğer altta yatan başka bir hastalık varsa tedavi edildiği takdirde yükselmiş kolesterol değerleri normale dönecektir. Bununla birlikte bizlerin de LDL kolesterol seviyesini düşürmek ve dengede tutmak için yapabileceğimiz bazı yaşam tarzı değişiklikleri var.
Fazla miktarda yağlı besinler tüketmek hem aldığımız kolesterol miktarını hem de kanda taşınması gereken yağ miktarını dolayısıyla kan kolesterolünü arttırmaktadır. Kırmızı et yerine beyaz et tercih etmek alınan kolesterol miktarını azaltabilir. İşlenmiş ve hazır gıdalardan kaçınılmalı, fast food ürünlerden uzak durulmalıdır. Hem tereyağı hem de margarin tüketiminden olabildiğince kaçınılmalıdır. Bunun yanında yemekleri kızartmak yerine fırınlamak ve haşlamak gibi daha az yağlı yöntemler ile pişirmek de yardımcı olacaktır.
LDL Kolesterol Seviyesi Nasıl Takip Edilir?
LDL kolesterol basit bir kan testi ile ölçülebilir.
Test 9 ila 12 saat aç kalındıktan sonra yapılmalıdır. Kişi sağlıklı olsa bile kolesterol seviyeleri 20 yaşından itibaren düzenli olarak ölçülmeli ve normal değerlerde olduğundan emin olunmalıdır.
Bununla birlikte eğer risk faktörleri varsa (ailede kalp hastalığı ve kolesterol hastalığı öyküsü, kişide tansiyon veya şeker hastalığı vb.) ölçümler daha erken yaşlarda ve daha sık olarak yapılmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
LDL Kolesterol Yüsekliği Belirtileri Nelerdir?
LDL kolesterol yükselirken başlangıçta sinsi bir şekildedir. Yani dışarıdan spesifik bir belirti ile tespit edilemez. Ancak uzun süreler yüksek seviyelerde seyrettiğinde oluşturabileceği komplikasyonlara bağlı olarak belirtiler gösterebilir. Mesela koroner damarlarda tıkanmaya yol açarsa göğüs ağrısı, kalp krizi belirtileri ortaya çıkabilir. Bunun yanında nadir olarak bazı hastalarda göz kapağında, tendonlarda veya ellerde yağ birikimi gözlenebilir.
LDL Testi Ne Zaman İstenir?
LDL kolesterol testi rutin olarak da istenen bir testtir. Bununla birlikte kalp ve damar hastalıkları bakımından riskli hastalarda veya ailesinde kolesterol öyküsü bulunan kişilerde de LDL kolesterol testi rutin olarak istenmektedir. Ayrıca rutin testlerde total kolesterol seviyesi yüksek çıkan bireylerde de detaylı araştırma için LDL kolesterol testi istenmektedir.
LDL Kolesterol Düşüklüğü Nedir?
Aslında LDL kolesterolün düşük olması kalp ve damar hastalıkları açısından iyi bir durumdur ancak çok fazla düşük olması da vücut için iyi değildir. Kan LDL seviyesinin 40 mg/dl altında olması vücutta bazı komplikasyonlara yol açmaktadır. Ketojenik diyet yapan kişilerde ve Parkinson hastalarında LDL kolesterol seviyesi düşük bulunabilmektedir.