RF (Romaroid Faktör) Testi
Kocaeli Sistem Laboratuvarlar Grubu

Bağışıklık sistemi tarafından üretilen bir protein olan RF yani romatoid faktör  genellikle otoimmun hastalıklarda vücudun kendi sağlıklı hücrelerini yabancı ve tehlikeli olarak algılar ve sağlıklı dokulara saldırır.

RF testi ise bahsettiğimiz RF (romatoid faktör) miktarının kanda biyokimyasal metodlarla ölçülmesini sağlayan bir laboratuvar testidir.

Bağışıklık sistemimiz bakteri ve virüs gibi zararlı etmenlere saldırarak vücudumuzu savunmaya çalışır, Bağışıklık sistemimiz bu savunmayı yapmak için antikor dediğimiz proteinleri oluşturur ve bu antikorları dışardan gelen hastalık yapıcı etmenlere karşı tıpkı bir silah gibi kullanır.

Kandaki romatoid faktör (RF) miktarını ölçen RF testi, referans aralıkların üzerinde ölçümlendiğinde Romatoid artrit başta olmak üzere inflamatuar kalp ve akciğer hastalıkları gibi birçok tablonun teşhisinde sıklıkla kullanılır.

Romatoid artrit eklemlerde ağrı, şişlik ve hassasiyet gibi klinik belirtiler içerir. Bu semptomları gösteren hastalarda yapılan RF testinin sonucu normalin üzerindeki RF değerini verirse hekimi tanıya götürebilir.

Ancak  bazı durumlarda semptomlar olduğu halde RF negatif test sonuçlarıyla da karşılaşabildiği gibi semptom görülmeyen hastalarda RF Yüksek seviyelerde seyredebilir. Bu gibi vakalarda hekiminiz ileri tetkiklere başvuracak ve başka sebepleri gözden geçirecektir.

Bağışıklık sistemi kaynaklı oluşan romatoid faktör, bağışıklık sistemini uyaran çeşitli iltihabi hastalıkların varlığında da mevcut olabilir. (Lisse, J.R., 1993)
Romatoid Artrit Nedir?

Kronik bir otoimmün hastalık olan romatoid artrit, ya da diğer adıyla iltihaplı romatizma; bağışıklık sisteminin eklemleri çevreleyen zarın astarına saldırması neticesinde meydana gelmektedir. Bu tablodan sonra ortaya çıkan inflamasyon, kemik ve kıkırdak dokusuna zarar vermekte ve hareket kabiliyetini olumsuz yönde etkilemektedir. Günümüzde romatoid artrite neden olan durum henüz bilinmemekle birlikte kalıtsal faktörlerin neden olduğu tahmin edilmektedir.

RF Testi haricinde, Anti siklik sitrüllenmiş peptid antikorunun kısaltılmış ismi olan Anti CCP testi de, romatoid artrit hastalığının tanısında kullanılan diğer bir parametredir. Romatoid artrit hastalığına kullanılan RF testi hastalığa özgü değildir ve bazı inflamatuar kaynaklı hastalıkların varlığında da RF parametresi yüksek seyredebilir. Bu noktada romatoid artrit hastalığına özgü olan Anti-CCP testiyle birlikte kullanımı tercih edilebilir
RF Testine Ne Zaman İhtiyaç Duyarım?

Romatoid artrit başta olmak üzere inflamatuar kalp ve akciğer hastalıkları gibi çeşitli rahatsızlıkların teşhisinde RF testi kullanılmaktadır. Bireylerde romatoid artrit semptomları şu şekilde kendini göstermektedir:

    Eklem ağrısı ve özellikle sabahları meydana gelen eklem sertliği
    Eklem şişmesi
    Halsizlik
    Düşük derece ateş

Hekiminiz semptomların varlığı halinde kandaki RF değerleri incelenerek romatoid artrit tanısına ulaşabilmektedir.
RF Testi Nasıl Uygulanır?

RF testi, sağlık personeli tarafından koldan (ven) kan alınmasıyla yoluyla uygulanan bir testtir.

Tüpe alınan kan örneği sonrasında laboratuvar ortamında incelenmekte ve sonuçlar doktor kontrolünde değerlendirilmektedir.

Test öncesinde doktorunuz aksini belirtmediği sürece herhangi bir hazırlık ya da açlık süresi gerekmemektedir.
RF Referans Aralığı

RF testinde referans aralığın üzerinde seyreden değerler romatoid artit ile uyumlu olsa da kesin tanı konması için yeterli değildir. Testin yanı sıra romatoid artrit hastalarında beklenen klinik tablo yani eklemlerde ağrı ve şişlik gibi semptomlar da değerlendirilmektedir.

Romatoid faktör (RF) yüksekliğinde ayrıca enfeksiyon kaynaklı bazı hastalıklar ve otoimmün bozukluklardan da şüphe edilmektedir.

Ayrıca; kandaki RF değerinin doğru saptanması, uygun tedavi yöntemini seçmeye yardımcı olmaktadır.

Sağlık bireylerde RF referans aralığı şu şekildedir:
Sağlıklı bireyler     <15 IU / mL
RF Yüksekliği Nedir, Neden Yükselir?

Kandaki romatoid faktör (RF) miktarını ölçen RF testinin, referans aralıkların üzerinde seyretmesi halinde RF yüksekliği denilen tablo meydana gelmektedir. Kandaki yüksek romatoid faktör seviyesi romatoid artrit ile yakından ilişkilidir. Fakat bu tanının dışında başka nedenlerden dolayı da RF yüksekliği saptanabilmektedir.

Romatoid faktörün referans aralığın (<15 IU / mL) üzerinde seyretmesi halinde şüphe duyulması gereken rahatsızlıklar, diğer bir deyişle RF yüksekliği nedenleri şu şekildedir:

    Bağışıklık sistemi rahatsızlıkları
    Karaciğer rahatsızlıkları
    İnflamatuar akciğer rahatsızlığı
    Kas iltihabı
    Otoimmün rahatsızlıklar
    Kan kanseri
    Enfeksiyon
    Sıtma
    Siroz (Karaciğer fonksiyonlarında bozulmaya yol açarak kan akışını engeller)
    Tüberküloz
    Hepatit B

Gebelikte Romatoid Artrit Tanısı Bebek İçin Riskli Midir?

RF testi ve çeşitli yollarla romatoid artrit tanısı konmuş gebe kişilerle ilgili yapılmış sınırlı sayıdaki çalışmalara göre; RA sonucunda bebekte nörogelişimsel bozukluklar ve otoimnnün hastalıklar gelişebileceği söylenmektedir. Fakat bu çalışmalar kesin bir bilgi için yeterli değildir.

Ayrıca romatoid artrit (RA) kadınları erkeklerden üç kat daha fazla etkileyen ve genellikle doğum yıllarında görülen, ömür boyu süren otoimmün bir hastalıktır. 18 – 34 yaşları arasında 100.000’de 8,7 olan yıllık görülme sıklığı, 35-44 yaşları arasında 100.000’de 36,2’ye yükselmektedir. Bununla birlikte pek çok kadın bu rahatsızlığa dair hamilelik planlaması, emzirme ve erken ebeveynlik konularında rehberlik edebilecek bilgi bulmakta zorlanmaktadır. (Krause, M.L., vd, 2016)
RF Testi Sonuçları Ne Anlama Gelir?

RF testi de dahil olmak üzere laboratuvar sonuçlarında genellikle referans aralığı gösterilmektedir. Normal değerler olarak da ifade edilebilen referans aralıkları her teste özel olarak belirlenmekte ve herhangi bir hastalık mevcut ise tanısının konmasında yardımcı olmaktadır.

Romatoid artrite sahip birçok insanın kanında romatoid faktör (RF) oldukça azdır. Bazı durumlarda romatoid faktöre neredeyse hiç rastlanmamaktadır. Bu nedenle RF test sonuçları referans aralıklara uygun bir şekilde çıksa dahi gerekli semptomlar izlenerek romatoid artrit teşhisi konabilmektedir.

Ayrıca, Anti siklik sitrüllenmiş peptid antikorunun kısaltılmış hali olan Anti CCP, romatoid artrit hastalığının tanısı ve seyrinde kullanılan başka bir kan parametresidir.  Bu testin genellikle RF testi ile birlikte kullanımı tercih edilse de, Anti-CCP’nin romatoid artrit hastalığına özgü bir parametre olduğu bilinmelidir. Bu sebeple RF testine nazaran daha etkindir.

Bunun dışında; normal düzeylerde seyretmeyen RF aralığı kesin olarak tedavi gerektiren bir hastalığınız olduğu anlamına gelmez. Çünkü bazı kişilerde sağlıklı olsa dahi kanında romatoid faktör bulunmaktadır ve bu durumun nedeni henüz aydınlatılamamıştır.