Romatoid Artrit Nedir?
Romatoid Artrit, otoimmün bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin görevi vücutta mikropların algılanmasıyla devreye girerek onlara karşı bağışıklık yani savunma hücrelerini oluşturmaktır, fakat otoimmün hastalıklar vücudun bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sağlıklı hücrelere saldırmasıyla oluşur.
Romatoid Artridin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bazı otoriteler genetik faktörler, yaş, cinsiyet ve zararlı alışkanlıkların riski arttırdığını söylemekte bazı otoriteler ise bir virüs ya da bakterinin de bağışıklık sistemini etkileyebileceğini belirtmektedir. Gebelik ve emzirmenin ise riski azalttığı yönünde çalışmalara rastlanmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre RA olan kişilerde kalp hastalığı ve diyabet gibi diğer kronik hastalıkların oluşma riskinin daha yüksek olduğu gözlenmiştir.
Bu sebeple RA’lı kişilerin kalp hastalığı geliştirmesini önlemek amacıyla RA tedavisi kalp hastalığı risk faktörlerini azaltmaya da odaklanır. Doktorlar RA’lı hastalara sigarayı bırakmalarını ve kilo vermelerini tavsiye etmektedir.
Romatoid Artrit Nasıl Oluşur ?
Eklemler; kemik ,kıkırak, kıkırdak yüzeyini kaplayan sinovyum adı verilen zar ve eklem kapsülünden oluşur. Sinovyum eklem sıvısını salgılar ve bu sıvı eklemin kayganlığını dokuların beslenmesini sağlar.
Artrit söz konusu olduğunda sinovyum gereğinden fazla eklem sıvısı salgılar ve fazla sıvının eklemde birikmesiyle ağrı ve hassasiyetle birlikte zamanla kıkırdak ve eklemde harabiyete yol açar.
Romatoid Artrit ilk evresinde eklemlerde ağrı, kızarıklık, şişlik ve sıcaklık artışı ve bunlara bağlı olarak hareket güçlüğü oluşumu ile seyreder. Etkili ve zamanında tedavi uygulanmadığında hareket kısıtlılığı ve şekil bozukluğuna yol açabilir.
Romatoid Artrit Tanısı Nasıl Konulur?
Romatoid Artrit’i erken evrelerde teşhis etmek zor olabilir, çünkü belirti ve semptomları diğer birçok hastalığın belirtilerini taklit eder. Örneğin Viral Artrit, Kızamıkçık, Parvovirüs, Hepatit B ve C Romatoid Artrit’e benzer belirtiler gösterebilir.
Genellikle tanıyı koyabilmek için fiziksel muayene sırasında, doktorunuz eklemlerinizde şişlik, kızarıklık ve sıcaklık şikayetlerini gözden geçirir ve bazı kan testlerine yönelebilir.
Romatoit Artrit tanısında kan testleri tek başına yeterli değildir ancak testler tanıyı kolaylaştırabilir.
Tanı için önerilen kan testlerinden bazıları şunlardır:
Eritrosit sedimantasyon hızı (ESR) vücuttaki inflamasyon düzeylerini değerlendirmeye yardımcı olabilir.
C-reaktif protein (CRP) inflamasyon düzeylerini ölçmeye yardımcı olabilecek başka bir testtir.
Tam Kan Sayımı Testi belirtilerin diğer olası nedenleri ekarte etmesine yardımcı olmak için kullanılabilir. Örneğin Anemi Romatoid Artrit olan kişilerde yaygın olan bir hastalıktır ve fakat kişinin anemi olması Romatoid Artrit olduğunu kanıtlamaz.
Romatoid Faktör (RF) Testi Romatoid Faktör’ler, bağışıklık sisteminin sağlıklı eklem dokusuna saldırdığında ürettiği proteinlerdir. Romatoid Artrit’i olan insanların çoğunun kanlarında yüksek düzeyde Romatoid Faktör’e rastlanabilir. Ancak bu kesin bir belirteç olarak kabul edilemez çünkü nadir de olsa Artrit hastalığı olmayan hastalarda da varlığına rastlanmıştır.
Anti-siklik sitülinated peptid (anti-CCP) testi anti-CCP, Romatoit Artrit’e özgü bağışıklık sistemi tarafından üretilen bir antikordur ve kandaki düzeyinin belirlenmesi ile hastalığın kesin tanısı koyulabilmektedir. Bu testin diğer bir faydası da vücutta Romatoid Artrit ile benzer belirtilerle kendini belli eden hastalıkların araştırılmasında ve Romatoid Artrit’in ekarte edilmesinde önemli bir rol almasıdır.
Antinükleer Antikor Testİ (ANA) Antinükleer antikor, otoimmün hastalıklarda görülen bir antikordur fakat hastalığın türü hakkında fikir vermez.
Tanıya ve hastalığın takibine yardımcı olabilecek diğer belirteçlere de röntgen, MR, ultrason gibi görüntüleme yöntemleriyle ulaşılabilir.
Yaşam Kalitesini Arttırmak İçin Neler Yapılabilir?
RA günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyebilir hatta genç yaşta iş kaybına bile sebep olabilir.
Düzenli fiziksel aktivite yapmak
Uzmanlar, ideal olarak yetişkinlerin haftada beş gün boyunca günde 30 dakika yürümek, yüzmek veya bisiklete binmek gibi aktivitelerle orta derecede aktif olmalarını önermektedir. Düzenli fiziksel aktivite kalp hastalığı, diyabet ve depresyon gibi diğer kronik hastalıklara yakalanma riskini de azaltabilir.
Sigarayı bırakmak
Sigara içmek hastalığı daha da kötüleştirir ve diğer tıbbi sorunlara neden olabilir.
Sağlıklı Bir Kiloda kalmak
Obezite RA olan insanlar için çok sayıda soruna neden olabilir, bu yüzden kilonuzu korumak oldukça önemlidir.